Ka'ab Ibn
Malik - Ukweli Ulivyomtakasa
Kabla ya kusilimu kwake Ka’ab Ibn
Malik alikuwa mmoja katika washairi wakubwa katika mji wa Madina. Alijaaliwa
ufasaha wa lugha ya kiarabu na mashairi yake yalitumika katika vita vya Aws
na Khazraj (Makabila mawili makubwa katika mji wa Madina)
Sahaba Ka’ab ibn Malik, Allah
Amuwie radhi, alishindwa kuhudhuria vita vya Tabuuk pamoja na Mtume
Salla Allahu ‘Alayhi Wasallam. Baadhi ya Masahaba walidiriki kutoa visingizio
tofauti na ilipofika zamu yake licha ya kuwa mfasaha wa maneno na mzuri
katika kujadiliana, alimwambia Mtume Salla Allahu ‘Alayhi Wasallam ukweli
kwamba ulikuwa ni uvivu na ajizi tu iliyomzuia na wala hana sababu nyengine
yoyote. Hata Mtume Salla Allahu ‘Alayhi Wassallam alisema baada ya
kumsikiliza: “Ama huyu amesema ukweli simama na ungojee mpaka Allah
Subhaanahu Wata’ala akuhukumie.”
Ka’ab ibn Malik alisema ukweli.
Lakini madhara yake yalikuwa makubwa. Mji mzima wa Madina ulimgomea pamoja na
wenzake wawili. Kwa takriban siku hamsini hakuna aliesemezana nae wala
kumjulia hali. Kisa alisema ukweli mbele ya Mtume Salla Allahu ‘Alayhi
Wasallam. Ukweli ulimponza. Wale waliodanganya mbele ya Mtume Salla Allahu
‘Alayhi Wasallam wakaonekana ndio waungwana. Kwa mtazamo mfupi wa kibinadamu,
kumeonekana uongo ndio suluhisho.
Lakini ukweli ulikuja kuthibitika
kwamba athari zake zinakwenda mbali kuliko uongo pale Allah Subhaanahu
Wata’ala alipoteremsha aya kutoka kwake inayowatakasa Ka’ab ibn Malik na
wenzake . Attawbah/117- 118
لَقَد
تَّابَ الله عَلَى النَّبِيِّ وَالْمُهَاجِرِينَ وَالأَنصَارِ الَّذِينَ
اتَّبَعُوهُ فِي سَاعَةِ الْعُسْرَةِ مِن بَعْدِ مَا كَادَ يَزِيغُ قُلُوبُ
فَرِيقٍ مِّنْهُمْ ثُمَّ تَابَ عَلَيْهِمْ إِنَّهُ بِهِمْ رَؤُوفٌ رَّحِيمٌ
{117}
وَعَلَى
الثَّلاَثَةِ الَّذِينَ خُلِّفُواْ حَتَّى إِذَا ضَاقَتْ عَلَيْهِمُ الأَرْضُ
بِمَا رَحُبَتْ وَضَاقَتْ عَلَيْهِمْ أَنفُسُهُمْ وَظَنُّواْ أَن لاَّ مَلْجَأَ
مِنَ اللّهِ إِلاَّ إِلَيْهِ ثُمَّ تَابَ عَلَيْهِمْ لِيَتُوبُواْ إِنَّ اللّهَ
هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ
Allah amekwisha pokea
toba ya Nabii na Wahajiri na Ansari wali mfuata katika saa ya dhiki, pale
baada ya kukaribia nyoyo za baadhi yao kugeuka. Basi akapokea toba yao, kwani
hakika Yeye kwao wao ni Mpole na ni Mwenye kuwarehemu
Na pia wale watatu
walioachwa nyuma hata dunia wakaiona dhiki juu ya ukunjufu wake, na nafsi zao
zikabanika, na wakayakinika kuwa hapana pa kumkimbia Allah isipokuwa kwake
Yeye. Kisha akawaelekea kwa rehema yake ili nao waendelee kutubu. Hakika
Allah ndiye Mwenye kupokea toba na Mwenye kurehemu.
Ka’ab alitubu akarudi kwa mola
wake pamoja na wenzake. Alisema kweli na akajirudi kwa kosa lake. Athari zake
ni kuteremshiwa wahy na Allah Subhaanahu Wata’ala na kuuthibitishia ulimwengu
(si mji wa Madina pekee kwani Quraan inasomwa na itaendelea kusomwa mpaka
siku ya kiama) kwamba toba yao imepokelewa.
Licha ya kukubalika toba yake bado
hakutosheka, Ka’ab alikwenda kwa Mtume Salla Allahu ‘Alayhi Wasallam na
kumwambia :
“Katika toba yangu nilikuwa
nijitakase kwa kuitoa mali yangu yote kwa ajili ya Allah Subhaanahu Wata’ala
na Mtume wake Salla Allahu ‘Alayhi Wasallam”
Akasema Mtume Salla Allahu ‘Alayhi
Wasallam : “ Baki na baadhi ya mali yako ni kheri kwako”.
Akaendelea kusema Ka’ab : “Ewe
Mjumbe wa Allah! Hakika Allah ameniokoa kwa sababu ya kuusema ukweli kwa
hivyo katika toba yangu sitothubutu kusema uongo ila nitakuwa mkweli katika
umri wangu uliobakia.”
Ka’ab ibn Malik anathibitisha
kauli kwa kusema: “Wallahi hakuna neema kubwa aliyonijaalia Allah
Subhaanahu Wata’ala baada ya kuniongoa kwa Uislamu zaidi ya kuwa mkweli mbele
ya Mtume Salla Allahu ‘Alayhi Wasallam”
Naam ni neema gani nyengine kama
kila siku katika maisha ya ulimwengu Ka’ab ibn Malik husomwa kila inaposomwa
Suuratu Tawbah. Ni neema gani nyengine kuliko kuthibitishiwa kukubaliwa toba
kutoka kwa Allah Subhaanahu Wata’ala. Ni aina gani ya toba ambayo licha ya
kutubiwa bado Ka’ab anataka kuitoa mali yake yote kama ni sadaka kwa ajili ya
Allah na Mtume wake. Ni kwa sababu ya kusema ukweli hata kama unauma, hata
kama utamdhuru, hata kama atakosa la kukosa almuradi wakati wa kutakiwa kusema
ukweli aliusema.
Ndio maana Allah Subhaanahu
Wata’ala baada ya kutukumbusha kisa cha Ka’ab na wenzake pamoja na Waislamu
walioshiriki katika vita vya Tabuuk ambao walipata taabu na misukosuko ya
aina yake akaendelea kwa kusema Attawbah 119
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اتَّقُواْ اللّهَ وَكُونُواْ مَعَ
الصَّادِقِينَ
Enyi mlioamini! Mcheni
Allah, na kuweni pamoja na wakweli
Imaam Ibn Kathiyr katika tafsiri
yake anasema katika kuitafsiri aya hii kwamba; semeni ukweli na mjiweke
katika hali ya ukweli daima kwani mtakuwa pamoja na wakweli na kuepukana na
majanga na mabalaa na hatimae Allah kukupeni faraja.
Katika hadithi nyengine Mtume
Salla Allahu ‘Alayhi Wasallam anasema kama ilivyopokewa na Abdullah ibn
Masoud, Allah amuwie radhi:
“ Juu
yenu kusema ukweli kwani ukweli unakuongoza kwenye uadilifu na uadilifu
unakuongoza kwenye pepo. Hubaki mja anasema ukweli na hujichunga kuusema
ukweli mpaka huandikiwa mbele ya Allah kuwa ni Siddiyq – mkweli. Na ole wenu
na kusema uongo kwani uongo hukuongoza kwenye uovu na uovu hukuongoza
kwenye moto. Hubaki mja anasema uongo na kujikita katika kusema uongo
mpaka huandikwa mbele ya Allah – Muongo”. Bukhari na Muslim
|