عن عَدِيَّ بْنَ حَاتِمٍ رَضِيَ
اللَّهُ عَنْهُ يَقُولُ كُنْتُ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ فَجَاءَهُ رَجُلَانِ أَحَدُهُمَا يَشْكُو الْعَيْلَةَ وَالْآخَرُ
يَشْكُو قَطْعَ السَّبِيلِ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ ((أَمَّا قَطْعُ السَّبِيلِ فَإِنَّهُ لَا يَأْتِي عَلَيْكَ إِلَّا
قَلِيلٌ حَتَّى تَخْرُجَ الْعِيرُ إِلَى مَكَّةَ بِغَيْرِ خَفِيرٍ وَأَمَّا
الْعَيْلَةُ فَإِنَّ السَّاعَةَ لَا تَقُومُ حَتَّى يَطُوفَ أَحَدُكُمْ
بِصَدَقَتِهِ لَا يَجِدُ مَنْ يَقْبَلُهَا مِنْهُ ثُمَّ لَيَقِفَنَّ أَحَدُكُمْ
بَيْنَ يَدَيْ اللَّهِ لَيْسَ بَيْنَهُ وَبَيْنَهُ حِجَابٌ وَلَا تَرْجُمَانٌ
يُتَرْجِمُ لَهُ ثُمَّ لَيَقُولَنَّ لَهُ أَلَمْ أُوتِكَ مَالًا فَلَيَقُولَنَّ
بَلَى ثُمَّ لَيَقُولَنَّ أَلَمْ أُرْسِلْ إِلَيْكَ رَسُولًا فَلَيَقُولَنَّ بَلَى
فَيَنْظُرُ عَنْ يَمِينِهِ فَلَا يَرَى إِلَّا النَّارَ ثُمَّ يَنْظُرُ عَنْ
شِمَالِهِ فَلَا يَرَى إِلَّا النَّارَ فَلْيَتَّقِيَنَّ أَحَدُكُمْ النَّارَ
وَلَوْ بِشِقِّ تَمْرَةٍ فَإِنْ لَمْ يَجِدْ فَبِكَلِمَةٍ طَيِّبَةٍ)) البخاري
Kutoka
kwa ‘Adiyy bin Haatim رضي الله عنه ambaye alisema: Nilikuwa kwa Mtume صلى الله عليه وسلم na wakamjia watu wawili. Mmoja alikuwa
akilalamika umaskini, mwengine akilalamika juu ya uporaji wa majiani. Mtume wa
Allaah صلى الله عليه وسلم alisema: Ama kwa uporaji wa njiani, karibu
wakati utafika ambapo misafara itaweza kwenda Makkah bila ya walinzi, ama kwa
umaskini Saa (Qiyaama) haitofika kabla mmoja wetu hajachukua sadaka yake na
kuzunguka bila ya kumpa mtu wa kuipokea. Kisha hapo mmoja wenu atasimama mbele
ya Mola bila ya pazia baina yake na Mola na bila ya mtarujumani (mtu wa
kufasiri). Kisha atamuuliza; Je, sikukuletea utajiri? Atasema: Naam. Tena
Atasema (Mola) sikukuletea mjumbe? Atasema: Naam. Ataangalia kulia hatoona
chochote isipokuwa moto, kisha atatazama kushoto hatoona chochote isipokuwa
moto, kwa hivyo muache kila mmoja katika nyinyi ajilinde na moto japo kwa nusu
ya kokwa ya tende, na ikiwa hakupata basi kwa neno jema)) [Al-Bukhaariy]